เกษตรกรเป็นกำลังสำคัญของชาติในการสร้างความมั่นคงทางอาหาร แต่ก็ยังถูกเอารัดเอาเปรียบจากคนกลางเพื่อผลประโยชน์ ทำให้เกษตรกรหลายคนมีรายได้จากการขายพืชผล ซึ่งก็ยังไม่พอเลี้ยงชีพเลี้ยงครอบครัว ทำให้กลายเป็นภาพติดตาว่าเกษตรกรไม่มีทางรวย แต่วันนี้นักเกษตรกรพันธ์ุใหม่หัวใจแน่วแน่ คุณเอนก สีเขียวสด นักธุรกิจเกษตรเจ้าของฟาร์มนกกระทาที่ส่งออกทั้งเอเชียและยุโรป ต้องการเปลี่ยนแปลงแนวคิดและระบบของเกษตรกรให้อยู่ดีกินดี เช่นเดียวกับเจ้าของธุรกิจประเภทอื่น ๆ ให้ครอบครัวลูกหลานได้ภาคภูมิใจและสานต่อในอนาคต
คุณเอนกบอกว่า อาชีพเกษตรกรมีคุณค่าร่ำรวยกว่าอาชีพไหน ๆ มีที่ดิน มีอาหาร แต่เมื่อยึดเป็นอาชีพแล้วก็ต้องสร้างความยั่งยืนให้เกิดขึ้น ฉะนั้นถ้ามองให้เป็นเกษตรธุรกิจ จึงไม่ควรจะขายอยู่แค่ในจังหวัด ควรจะขายได้ทั้งประเทศหรือทั่วโลก โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์คือ“ไข่” เป็นสินค้าที่ไม่ได้เลือกวัย เพศ ศาสนาหรือเชื้อชาติ
“สำหรับผมมันทำได้ง่าย เพราะวันนี้เราเป็นเจ้านายตัวเอง ไม่ได้ขึ้นกับบริษัทใหญ่ ๆ เราไม่ต้องเอาพันธุ์ของเขาเอาอาหารของเขา เราสามารถเพาะพันธุ์กันเองได้ การทำนกกระทาเลยเหมาะสำหรับคนที่มีเงินน้อยหรือคนจนก็สามารถเป็นเจ้าของได้”
การเป็นเกษตรกรผู้เลี้ยงนกกระทานั้น คุณเอนกบอกว่า จำเป็นต้องเริ่มจากความรู้ ความเข้าใจทั้งการเลี้ยง การขายเพราะผลสำเร็จของอาชีพคือผลิตแล้วขายได้ นกกระทาเหมาะกับคนที่ต้องการเริ่มต้น ไม่ได้มีเงินถุงเงินถัง นกตัวนึงต้นทุนไม่ถึงสิบบาท ต้นทุนต่ำ ให้ผลผลิตเร็ว ใช้พื้นที่น้อย ขายได้ทุกส่วนไม่ว่าจะเป็นไข่ เป็นมูล หรือตัวนกที่ปลดระวาง
“เวลาทำอะไรต่าง ๆ อย่าทำในสิ่งที่ตัวเองชอบเท่านั้น ต้องทำในสิ่งที่ตลาดชอบด้วย เพราะเราทำเพื่อจำหน่ายไม่ได้ทำเพื่อสนุก ทำแล้วอย่าหลงกับคำว่ารายได้ ให้คำนึงถึงความเป็นจริงคือรายเหลือ รายได้คือของลวง”
ผมอยากให้เกษตรกรเป็นนักธุรกิจเกษตร อยากให้อาชีพเกษตรกรเป็นธุรกิจส่วนตัว ที่ลูกหลานภูมิใจ
คุณเอนกยังบอกอีกว่า หลักการทำงานที่สำคัญคือการรู้จักแบ่งปัน นับเป็นกลยุทธ์ที่ทำให้สามารถอยู่ได้อย่างยั่งยืนและสามารถกระจายความเสี่ยง เมื่อมีความรู้แล้วก็ควรแบ่งปันความรู้นั้นให้ผู้อื่น สร้างกลุ่มสร้างเครือข่ายเพื่อการสนับสนุนซึ่งกันและกันให้สามารถอยู่ได้ มีความยั่งยืน และต้องรู้จักเรียนรู้ไม่เป็นน้ำเต็มแก้ว มองหาหนทางในการต่อยอดสิ่งที่มีอย่างพอดีไม่มากเกินไป
จากความเป็นนักเกษตรกรพันธ์ุใหม่หัวใจแน่วแน่ และมีแนวทางการทำงานที่สร้างความยั่งยืนในอาชีพ ต้องการส่งเสริมให้เกษตรกรที่เริ่มต้นจากคำว่าไม่มีได้มีโอกาสเรียนรู้ขยายช่องทางทำกินจากเงินเล็กเงินน้อย จนสามารถมีรายได้ดูแลครอบครัวเป็นที่ภูมิใจ สามารถสร้างเป็นต้นแบบแรงบันดาลใจให้กับคนในสังคม โดยได้รับรางวัล เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติปี 2543 และรางวัลปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน สาขาปราชญ์เกษตรผู้ทรงภูมิปัญญาและมีคุณูปการต่อภาคเกษตรกรไทย ประจำปี 2565
“คุณค่าคืออยู่ที่เราทำเป็นแล้ว แล้วจะทำอย่างไรให้คนอื่นทำได้เหมือนกัน คนที่มีความรู้ มีโอกาส ทำอะไรสำเร็จเป็นเรื่องปกติ แต่คนที่ไม่มีโอกาสเท่าเทียมแล้วเราสามารถทำได้นับเป็นสิ่งที่มีคุณค่ายิ่งกว่า”
ปัจจุบันบริษัท เอนกฟาร์มนกกระทา จำกัด รับผลิตในรูปแบบไม่มีตราสินค้า (OEM) หรือผลิตภายใต้แบรนด์ (ODM) ทำครบวงจร มีทั้งไข่นกกระทาบรรจุถุงซีลและบรรจุกระป๋องส่งออกต่างประเทศไม่ว่าจะเป็นทั้งทวีปเอเชีย ยุโรป ตะวันออกกลาง และอีกหลาย ๆ ประเทศ
ความตั้งใจ การสร้างโอกาส และการมีเครือข่ายเป็นเรื่องสำคัญ ในการจะนำพาให้ประสบความสำเร็จ ดังนั้นการเปลี่ยนแนวคิดจากเกษตรกรเพียงอย่างเดียวเป็นนักธุรกิจเกษตร จึงเป็นโมเดลทางรอดที่ยั่งยืนให้กับเกษตรกรผู้สร้างความมั่นคงทางอาหารให้โลก
Anek Seekiawsod | Anek Farm Quail Co., Ltd.
Innovative agriculture: The man who built a new agricultural business model
“Any farmers can become agricultural entrepreneurs and make their family proud.”
Farmers are the backbone of the nation. Nevertheless, they tend to be exploited by middlemen, leading many of them to struggle financially. Mr Anek Seekiawsod, a new generation farmer and owner of Anek Farm Quail CO.,LTD., has attempted to change the current situation and improve the wellbeing and financial status of farmers. For him, farmers are an asset to the country, and agribusiness, especially ones that involve egg products, should not be restricted in a province but rather be expanded nationwide or even worldwide. “For me, it is easy to run your own business independently of a large company,” commented Anek. He added that running a quail farm can be a good start for any farmers as it doesn’t require an enormous investment or a vast space. The quail costs less than ten baht and its meat, eggs, and manure can all be sold. As a successful agricultural entrepreneur, he always observes his work ethics, i.e. sharing and learning. He believes it is important that we share our knowledge with others, and at the same time, we should also be open-minded and eager to learn new things. In 2000, Anek was awarded the Outstanding Farmer Prize. His farm has exported quail products to many different parts of the world including Asia, Europe and the Middle East.