นักเขียน คนทำหนัง ศิลปินและชายคนหนึ่งที่เชื่อว่างานสร้างสรรค์จะเติบโตได้ดีในที่ที่เคารพความแตกต่าง
หากจะพูดถึงคนทำภาพยนตร์ที่โดดเด่นที่สุดในยุคช่วงหลายปีที่ผ่านมา ชื่อของเต๋อ - นวพล ธำรงรัตนฤทธิ์ อาจเป็นหนึ่งในชื่อของผู้กำกับและนักเขียนบทที่ได้รับการกล่าวถึงมากที่สุด ในฐานะของนักเล่าเรื่องที่มีอารมณ์ขันแหลมคม คนทำงานศิลปะที่จับเอาประเด็นร่วมสมัยมาถ่ายทอดชวนขบคิด และผู้กำกับที่มีวิถีทางในการทำงานชัดเจนที่สุดคนหนึ่ง
ตลอด 10 ปีที่ผ่านมา นวพลมีผลงานภาพยนตร์ขนาดยาว 8 เรื่อง ทั้งหมดนั้นเดินทางไปฉายตามเทศกาลมากมายทั้งในและนอกประเทศ ได้รับทั้งรางวัลและคำวิจารณ์ หนังของนวพลมักจะได้รับเสียงตอบรับแบ่งออกเป็นสองทางชัดเจน ถ้าไม่ชอบก็ชัง แต่สิ่งหนึ่งที่ปฏิเสธไม่ได้ ไม่ว่าผู้ชมจะชอบ ‘หนังเต๋อ’ หรือไม่ ภาพยนตร์ทุกเรื่องของเขาก็สร้างบทสนทนาที่น่าสนใจมากมายขึ้นในสังคมทุกครั้งที่ออกฉาย และสิ่งนี้คือเครื่องยืนยันถึงอิทธิพลของงานศิลปะภาพยนตร์ที่มีต่อสังคม
ภาพยนตร์ที่ไม่ได้อยู่บนจอ
จากคนรักหนังสู่คนทำหนัง ก้าวแรกของเต๋อในโลกของการทำภาพยนตร์เริ่มต้นขึ้นเมื่อตอนที่เขายังเรียนมหาวิทยาลัย ในจังหวะที่วงการภาพยนตร์เริ่มให้การยอมรับกับงานดิจิตัล
“เราเกิดในยุคเปลี่ยนผ่านเทคโนโลยี เราก็เลยได้อยู่ในช่วงที่เราตัดต่อหนังในคอมได้ มีคนให้ยืมกล้องแฮนดี้แคม ตอนนั้นมันเลยคล้าย ๆ ว่า เฮ้ย ของพร้อมแล้วว่ะ งั้นลองสักทีมั้ย” ไม่มีใครรู้ว่าการทดลองครั้งนั้นจะเป็นจุดเริ่มต้นของผู้กำกับภาพยนตร์ที่น่าสนใจที่สุดคนหนึ่งในเวลาต่อมา
‘หนังแบบเต๋อ’ ตั้งแต่เรื่องแรกจนถึงเรื่องล่าสุดอย่าง ‘ฮาวทูทิ้ง… ทิ้งอย่างไรไม่ให้เหลือเธอ’ ถูกคนดูจำนวนไม่น้อยตั้งแง่ไว้กับหนังของเขาจะต้องเป็นหนังเนิบช้า บทสนทนาเรื่อยเปื่อย ไม่แสดงอารมณ์ชัดเจน ขณะเดียวกันก็มีคนจำนวนไม่น้อยเห็นว่าวิธีการนำเสนอในหนังแต่ละเรื่องของเขาเต็มเปี่ยมไปด้วยลูกเล่น และทิ้งบางอย่างให้ขบคิดต่อไป แม้ว่าจะเสียงแตกแค่ไหน เขาก็ยังคงได้รับทุนจากสตูดิโอให้ผลิตผลงานอย่างต่อเนื่อง “เขาก็ไม่ได้มาหวังหรอกว่าหนังเรามันต้องร้อยล้านหรืออะไรแบบนี้ เขาเชื่อมั่นกับวิธีแบบนี้ เขาก็ให้เราทำแบบนี้แหละ ที่เราทำก็เพราะรู้อยู่แล้วว่าหนังเรามันเป็นแบบไหน หน้าที่ของเราก็คือทำให้มันไม่ขาดทุนนั่นแหละ เมื่อไม่ขาดทุนมันก็ไม่ได้ก่อความเสียหาย ทุกคนได้สิ่งที่ต้องการ มันแค่นี้เลยจริง ๆ”
“ทำสิ่งที่แม้ว่าทุกคนอาจจะไม่ได้เห็นดีกับมัน แต่เรารู้สึกว่ามันถูกต้องสำหรับเรา เราก็ทำ” สิ่งที่อยู่นอกจอหนังของเต๋อ นวพล คือความเชื่อหลายระดับ
ไม่เคยคิดว่าจะทำงานให้ฉีกแนวเลย เหมือนเราเดินท่านี้มาตลอดชีวิต เราก็จะเดินแบบนี้ เราเชื่อในวิธีการไหน เราก็ทำงานแบบนั้น
ระบบนิเวศน์ที่ศิลปะงอกงาม
ปัจจุบัน (ขณะสัมภาษณ์) เต๋อ นวพลอยู่ในช่วงเว้นพักจากการทำภาพยนตร์ แต่เราจะยังเห็นเขา ‘ออกกำลังกาย’ อย่างต่อเนื่องบนพื้นที่สื่อสังคมออนไลน์ เขายังคงบริหารทักษะในฐานะนักเขียน นักเล่าเรื่อง ถ่ายทอดสดการสัมภาษณ์เพื่อนฝูงในแวดวงศิลปะที่น่าสนใจเอาไว้มากมาย “เราสนุกกับมันมากเลย ตอนเราเป็นคนจัดก็จะคิดว่า เอ คนเขาอยากรู้อะไรกันบ้างนะ หรือว่าไม่ต้องสนคนดู เราแค่อยากรู้อะไรแล้วก็ถามไปเลย อะไรเล็ก ๆ น้อย ๆ แบบนี้มันช่วยพัฒนาเราพอสมควร”
“ที่นี่มีสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศที่ค่อนข้างลำบากประมาณหนึ่งต่อวงการสร้างสรรค์ เหมือนเราเห็นใครกินอะไรแปลกหน่อย ก็จะไปจ้องกันแล้วก็แบบว่า เฮ้ย กินอะไรน่ะ” สิ่งนี้ไม่ได้เกิดแค่กับภาพยนตร์เท่านั้น แต่เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นประจำในวงการสื่อและงานศิลปะ เต๋อให้ความเห็นว่างานสร้างสรรค์จะเติบโตได้ดีเมื่อคนทำงานนั้นเชื่อมั่นต่อวิถีทางของตัวเอง ได้รับคำวิจารณ์จากชุมชนคนทำงานสร้างสรรค์ด้วยกันอย่างเข้าอกเข้าใจ และมีพื้นที่แสดงออกที่เคารพความแตกต่าง “ต่อให้เขาไม่ได้ทำงานแบบเดียวกัน หรืออยู่คนละสาขากันแต่มันส่งเสริมกันได้นะ ชุมชนที่ดีมันช่วยตรงนี้ได้มากเลย นอกจากเราต้องมีภูมิคุ้มกันที่ดีแล้ว เราก็ต้องการวิตามินที่ดีเหมือนกัน”
“ธรรมชาติของคนทำงานสื่อ มันต้องเจอความท้าทายเรื่องความสร้างสรรค์อยู่แล้ว ทำที่ชอบแหละครับ ทำที่อยากทำ แล้วก็ต้องเข้มแข็งนิดนึง”
A Director who Always Believes
Ter Nawapol Thamrongrattanarit is one of those directors and script writers who instantly come to mind when we talk about the most distinctive movie makers in recent years. He is known for his sharp sense of humour, integration of contemporary issues into his work and his unique directing techniques. For the past 10 years, Nawapol has made 8 films which were screened both locally and internationally. The films were met with awards and criticisms. It is normal to hear people say they either ‘love’ or ‘hate’ Ter’s works. However, one thing we cannot deny is that his movies have created interesting dialogues in our society, a solid proof of how influential movies can be. From movie lovers to movie makers, Ter kicked off his career when he was a university student, the time when the film industry began to acknowledge the emergence of digital work. Nawapol is currently taking a break from movies but he is still present on online social sites, exercising his writing and narrating skills as well as doing live interviews with his artist friends. “This country has a challenging landscape for art producers. It’s like you saw someone eating something different and you stared at them, questioning them. This is what happens to not only the film industry but also to media and art in general.” He believes that art can only prosper if people really believe in the way they create art, get constructive feedback from the art community and are given a space where differences are respected.